İmam Hatip'e gitmek istemeyen öğrenci ne yapacak?

TEOG sınavının yerine gelen sistemin detaylarını Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Yusuf Tekin anlattı. MEB Müsteşarı Tekin, öğrencilerin İmam Hatip tercih etme zorunluluğunun olmadığını söyleyerek, "Tercih ekranı­nın altında başka seçenekler de olacak. Öğrenci, ‘Ben bu okullara gidemiyorum ama meslek lisesini veya imam hatibi de istemiyorum’ dediğinde ona, ‘Mahallendeki en yakın okula seni gönderme seçeneğinden uzaklaşmış oluyoruz. Biz seni boş kontenjanın olduğu, tercih ettiğin okul türünden bir okula gön­dereceğiz. Bu seçeneği istiyor musun?’ diyeceğiz. İstiyorlarsa başka bir okula gidecek" şeklinde konuştu.

Kaldırılan TEOG sınavının yerine gelen yeni sistemi Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Yusuf Tekin Habertürk gazetesine anlattı.

MEB Müsteşarı Tekin'in sorulara verdiği yanıtlar şöyle:

- Liseye giriş sistemini değişti­riyorsunuz. TEOG kalktı yeni sınav nasıl bir sınav olacak?

Aslında sınavı konuşmadan önce, ortaya koyulacak modelin mantı­ğını konuşmak lazım. Açıkladığımız model kısa vadeli erekleri olan bir model değil. Orta ve uzun vadede lise­lere geçişi sınavsız hale getirecek model. Ve bu modelin asıl kurgusu ortaokullarla liseler arasında kurulacak ilişki. Yani orta vadede lise­lere geçiş tamamen ortaokullara kayıt ile birlikte neticelenmiş olacak. Sınava gelince, aslında kamuoyu sınava odaklandı ama bu kurguda asıl önemsediğimiz sına­vın kendisi de değil, sınavla alan okullar da değil. Çünkü geriye kalan yüzde 90’da da eğitim kalitesini eşitlemeyi, rekabetçi bir ortam oluşturmayı, pedagojik açıdan uygun bir sınıf ortamı oluşturmayı hedefliyoruz. Asıl kurgumuz sınavsız yerleştirilecek büyük kitlenin; ulaşım, eğitim, ilgi ve alaka açısından kendileriyle en uyumlu okula gidebilmelerinin önünü açmak. Eğitim bölgeleri oluştururken zihnimizi yorduğumuz esas kısım da bu...

- “Orta vadede liselere geçiş ortaokullara kayıt ile birlikte neticelenmiş olacak” dediniz. Orta vadede hedef 4+8 mi yani? Bu durumda ortaokula girişte sınav yapar mısınız?

Hayır. sınavları kaldırmak isterken, sınavı ortaokul öncesine indirmek gibi bir yöntemi zaten kabul etmeyiz. Ancak ortaokullar arasında müzik, spor vb. yetenek taramaları yapılabilir. bunun dışında böyle bir sınav asla düşünmüyoruz. Ama dediğiniz gibi belli bir vadede 4+8’e geçiş olabilir.

- Peki bu seneki sınav kaç sorudan oluşacak?

YÖK, “Üniversiteye geçiş için 80 soru soracağız” dediğinde, 60 soru soracağımızı ilan ettik. Çünkü, “12-13 yaşındaki bir çocuğa da, 17-18 yaşındaki bir gence de 80 soru soruyorsunuz” eleştirisi gelecekti. YÖK, geçtiğimiz hafta soru sayısını 120 olarak açıklayınca, biz de sınavı 90 soru, 135 dakika olarak planladık. Mantık olarak tek oturumluk bir sınav olacak ama sayısal ve sözel testlerin arasında çocuklarımıza 15-20 dakikalık bir teneffüs ortamı oluşturacağız. 20 fen, 20 matematik, 20 Türkçe, 10 inkılap tarihi, 10 din kültürü ve ahlak bilgisi, 10 da yabancı dilden soracağız.

‘OKUL NOTLARI HESABA KATILMAYACAK’

- TEOG’da yerleştirme puanları hesaplanırken yıl sonu başarı puanları yüzde 30 etkiliydi. Şimdi nasıl olacak?

Bu sınavın okul notuna bir etkisi olmayacak, okuldaki notlar da bu sınavla ilgili herhangi bir şeyi değiştirmeyecek.

- Özel okullar kendileri sınav yapamayacak ve bu sınavın sonucuna göre mi öğrenci alacak?

Evet, yapmayacaklarını açıkladılar. Bizim için prensip olarak sınav yapmalarının önünde bir engel yok ama Özel Okul Birlikleri, ekstra bir sınav yapmayacaklarını, bizim sınavımıza göre öğrenci alacaklarını duyurdular.

‘MECBUREN İMAM HATİBE GİTMEK ZORUNDA KALMAYACAKLAR’

- Gelelim sınavsız yerleştirmelere yani yüzde 90’ı ilgilendiren bölüme... “Evine en yakın okul” diyorsunuz ama Türkiye’deki okulların nitelikleri birbiriyle eşdeğer değil. Türkiye’nin ücra kasabasındaki bir okulun kalitesiyle, merkezde büyükşehirde olan bir okulun kalitesi eşit değil. Çocuklar mahalledeki okula giderse eğitimde fırsat eşitliğini nasıl sağlayacaksınız?

Eskisinde nasıl eşitleniyordu? Anadolu’nun ücra köşesindeki bir öğrenci, merkezdeki bir okula geliyordu. Bu sefer o okulların kalitesini artıracak, çabası ve gayretiyle o okullarda eğitim ortamını daha nitelikli hale getirecek öğrenciler başka okullara gidiyorlardı ve fırsat eşitliği açısından asıl büyük handikap burada ortaya çıkıyordu. Diğer okullar sınavda hep başarısız olduğu için orada mahkûm olan çocuklar vardı. Bu daha büyük bir fırsat eşitsizliği ortaya çıkarıyordu.

- Sınava girmeyen ya da sınavda başarısız olan öğrenciler kaç tercih yapabilecek?

Öğrenci arkadaşlarımıza her okul türünden en az 3 tane tercih etme imkânı tanıyacağız. Anadolu liselerimiz, mesleki ve teknik eğitim kurumlarımız, bir de imam hatip liselerimiz var. Öğrenciye her okul türünden minimum 3 tane tercih sunacağız.

- Yani 3 tane meslek lisesi, 3 tane imam hatip, 3 tane de Anadolu lisesi sunacaksınız.

Evet. Dolayısıyla, çocuk bu 9 okuldan 5 tanesini seçecek. Herhangi bir öğrencinin hangi okula kayıt yapacağını değerlendirirken okuduğu ortaokul ve yaşadığı ev olarak iki tane kriterimiz olacak. İki arkadaş aynı binada oturuyorlar; bu sefer okudukları ortaokullara bakacağız.

- Aileler şimdiden iyi okullara yakın yerlere taşınma çabası içindeler, bu yeni eşitsizlikler doğurmayacak mı?

Biz henüz sınavla alacak okul tercihlerini açıklamadık, emlak piyasası nasıl etkilenmiş oluyor? Şu anda ilkokul ve ortaokullarda da aynı sistem var. Velilere “Senin çocuğun mahallene en yakın şu 3 okuldan bir tanesine gidebilecek” alternatifini sunduğum zaman bu hareket kendiliğinden ortadan kalkacak. Veliye tek bir okul sunsak, dediğinizi kabul ederim.

- Ama 9’da 5 şans veriyorsunuz. O okulların da belli kontenjanları var. Kontenjanlar dolduğu için mecburen imam hatibe veya mecburen meslek lisesine gitme durumu olmayacak mı?

Hayır, olmayacak. Tercih ekranı­nın altında başka seçenekler de olacak. Öğrenci, “Ben bu okullara gidemiyorum ama meslek lisesini veya imam hatibi de istemiyorum” dediğinde ona, “Mahallendeki en yakın okula seni gönderme seçeneğinden uzaklaşmış oluyoruz. Biz seni boş kontenjanın olduğu, ter­cih ettiğin okul türünden bir okula göndereceğiz. Bu seçeneği istiyor musun?” diyeceğiz. İstiyorlarsa başka bir okula gidecek.

"PANSİYONLU OKUL SEÇENEĞİ"

- Bu ikinci aşamada mı olacak?

Hayır, bunlar aynı ekranda olacak. 5’i doldurdu veya dolduramadı, altta başka bir seçenek olarak bu çıkacak. Kurguladığımız tercih ekranında çocuğun kar­şısına 3 şey çıkacak. Sınava giren veya sınava girip yerleşemeyen çocuğun karşısına 2 ekran daha çıkıyor. Bir tanesi boş kontenjanın olduğu, öğrencinin istediği okula gitme seçeneği olacak. Ailesinden uzaklaşmayı kabul eden çocuklar için pansiyonlu okullar seçeneği ortaya çıkacak. Bunu kabul eden çocuğun karşısına bir sayfa daha çıkacak ve buradan 5 okul daha seçebilecek.

- Pansiyonu kabul eden öğrenciler 10 tercih mi yapmış olacak?

Evet, 5+5 olacak.

‘TEOG’DA YÜKSEK PUANLA ÖĞRENCİ ALAN KİMİ LİSELERE SINAVSIZ GİRİLEBİLECEK’

- TEOG’da çok yük­sek puanla öğrenci alıp yeni sistemde sınavsız girilebilecek liseler olacak mı?

Kesinlikle olacak.

- Bu durumda oraya en yakın öğrenciler mi yerleşecek?

Evet, gayet doğal.

- O zaman bir eşitsizlik olmuyor mu?

Hayır, yok. Tam tersine, “O kalitede” dediğiniz öğrenci kendi mahallesindeki okula gidecek ve eğer bir kalitesi varsa farkını orada hissettirecek.