Çiğ süt satışında üreticileri üzecek yeni yaptırımlar geldi

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanan Çiğ Sütün Arzına Dair Tebliğ, üreticilere ambalaj ve soğuk hava araçları ile taşıma şartı getirerek zora sokarken marketlerde ve bakkallarda çiğ süt satışının da önünü açıyor. Tebliğ ile birlikte çiğ süt yerel perakende zincirleri tarafından nihai tüketiciye ulaştırılması usul ve esaslara bağlandı.Çiğ süt üreten hayvancılık işletmesinin bulunduğu yer merkez kabul edilerek ambalajlı şekilde hazırlanmış çiğ süt için 500 kilometrelik yarıçap içerisinde, ambalajlı hazır olmayan çiğ süt ise 200 kilometrelik yarıçap içerisinde son tüketiciye sabit satış noktalarında konumlandırılmış şekilde otomatik satış makineleri, bakkal, market veya benzeri yerlerde satılabilecek.

Yayımlanan tebliğe göre çiğ süt sağılmasından hemen sonra 4 °C’nin altındaki koşullarda soğutulacak ve sütün nakli sırasındaki söz konusu sıcaklığı 4 °C’yi geçemeyecek.

Yine yayımlanan tebliğe göre perakende noktalarında son tüketiciye arz edilen çiğ süt  hiçbir şekilde işlenemeyecek, dondurulamayacak, herhangi bir bileşeni ayrılamayacak ve süre yeni bir bileşen de eklenemeyecek ve de sütler separatörden geçirilemeyece.

Teblig çiğ sütün farklı hayvan türlerine ait sütler ile karıştırılmasını ve çiğ sütte değişikliğe neden herhangi bir işlemin yapılamayacağını belirtiyor. Tebliğki bir başka düzenleme de yetki ile ilgili. Çiğ sütü satmak isteyen işletmeler, yetkililerden satış izin belgesi almak zorunda.

Tebliğde çiğ sütün son tüketiciye arzında, sütün sağımdan itibaren 24 saat şartı getirildi. Farklı zamanlarda sağılan çiğ sütlerin nihai tüketiciye arzı sırasında ilk sağım zamanı geçerli kabul edilecek. Tebliğ'de çiğ sütğn son tüketim süresi ise sütün ilk sağılmasından itibaren 48 saati geçemeyecek şeklinde yer aldı.

ÇİĞ SÜT EN AZ BİR LİTRELİK AMBALAJLARA KONACAK

Çiğ sütünkendine özgü renk, tat ve kokuda olması tebliğde yer alırken süt bileşeni dışında çiğ sütte herhangi bir madde olmayacak. Sütler için ambalaj standarları da belirlendi. Hazır ambalajlara konulacak çiğ sütlerin en az 1 litrelik ve tek kullanımlık ambalajlara konuşması şartı getirildi. Çiğ süt satış noktları yerel perakende zincirlerinde nihai tüketiciye; yalnız otomatik satış makinesi aracılığıyla ve de tek kullanımlık ambalajlarla sunulacak.

Çiğ süt tüketicinin talebi doğrultusunda sağlanan kaplar içerisinde veya hazır ambalajlı olarak da arz edilebilecek. Çiğ sütün satış sırasındaki sıcaklığı 0°C ila 4°C arasında olacak bu şekilde muhafaza edilecek.

MAKİNE GÜNLÜK DOLACAK

Tebliğ ile birlikte arz edilecek çiğ sütlerin elektrik ve sıcak/soğuk su tedarikine sahip uygun alanlara yerleştirilmesi şart koşuldu. Yine makine, yükleme konteynerinin ve süt kanallarının temizlik ve dezenfeksiyonu için otomatik bir sisteme sahip olacak.

Sütün boşaltma ve dolum zamanları arasındaki farkın çok kısa olması durumunda her seri süt dolumu sonrası ve tüm hallerde makine en az günde bir defa kurallara uygun şekilde temizlenecek ve dezenfekte edilecek. Süt için kullanılan makine, günlük doldurulacak.

Çiğ süt üreticileri gün içeriinde yeni süt dolumu yapılmadan önce, bir önceki süt dolumdan kalan çiğ sütü boşaltılacak. Tebliğe göre makinenin çiğ süt ile temas eden tüm yüzeyleri, gıda ile temasa uygun malzemelerden ve maddelerden üretilecek.

Düzenleme sadece bunlarla sınır değil çiğ süt ile temas eden yüzeylerin kolay temizlenebilir, düzgün, yıkanabilir, korozyona dayanıklı ve toksik olmayan maddelerden yapılması öngörülüyor. Söz konusu makinenin, çiğ sütü 0°C ila 4°C arasındaki sıcaklıklarda saklaması isteniyor.

SOKAK SÜTÜNE ETİKET KOYMA ŞARTI

Sokak sütü ya da çiğ süt olarak ifade edilen sütün nihai tüketiciye satışı esnasında, ambalajın üzerindeki etikette ürünün adı, işletmecisi, işletmenin adresi, hayvancılık işletme numarası, sağım tarihi, son tüketim tarihi gibi bilgiler de zorunlu olarak yazılacak.

Çiğ süt paketinin üzerinde  görünür olacak biçimde diğer yazıların minimum bir cm üzerinde “Çiğ süt”, “24 saat içinde kullanılmalı”, “Kullanmadan önce kaynatın, “0- 4 derece arasında buzdolabında saklayın” gibi ifadeler yer alacak. Tebliğ hükümlerinin uygulamasını  ve denetimini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yürütecek.

TÜKETİCİYE "HER ÇİĞ SÜT ORGANİK DEĞİlL" UYARISI

Gıdaların organik olup olmadığına dair kriter Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın yönetmelikleriyle daha önce belirlenmişti. Bu yönetmelikler doğrultusunda üzmanlar, tüketiciyi dikkatli olması konusunda uyarıyor.  

"Bakanlığın “organik logosu” taşımayan sütlerin organik olmadığını" söyleyen uzmanlar, bilinçli tüketicilerin satın aldıkları ürünlerde mutlaka bu logoya dikkat etmeleri gerektiğinin altını çiziyor.

Uzmanların uyarılarına göre Bakanlık sertifikası olmayan ürünler organik ürün olarak kabul görmüyor. Uzmanlar sokak sütlerinin de bu düzenlemeye dahil olduklarını hatırlatıyor.

"ÇİĞ SÜTLE İLGİLİ ENDİŞE OLUŞTURMAYA GEREK YOK" 

Uzmanlar sokak sütleriyle ilgili çeşitli açıklamaların ve kanser uyarılarının panik oluşturduğuna dikkat çekiyor. 22. Ulusal Kanser Kongresi'nde kongrenin eş başkanlığını yapan Prof. Dr. Ahmet Özet, sokak sütünü tüketmekte sakınca olmadığını söyledi.

Özet "Son dönemde pazardan süt alıp yoğurt yap açıklamaları da endişe kaynağı oldu. Bu insanlara kanser olursunuz demek yanlıştır. Vatandaşa organik besin tüketmesi tavsite ediliyor. Ama organik ürünlerin fiyatları da ortada. Konuyla ilgili yapılan yayınlarda da bu ve benzeri açıklamalara dikkat etmek gerekir" diye konuştu.